Pois é, cada vez vai ser máis custoso...

...soportar o sen número de mamonadas, parvadas, necidades e insensateces que esta sociedade escupe todos os días. Facíase eco delo Javier Marías no seu último artigo no "El País Semanal". Non sempre coincido coas opinións deste afamado e prestixioso escritor, pero neste caso fágoo plenamente. Refírese a que cada vez con maior frecuencia maniféstanse na nosa sociedade comportamentos e actitudes que por groseiras, chuscas, vulgares e vergoñentas resultan de difícil asimilación e dixestión, por pouco raciocinio que un practique ou por pouca sensibilidade que un posúa. O máis deprimente é que, moi frecuentemente, non é posible escapar deles, pois inmescúense por todas partes, invadíndoo todo, aínda os lugares e medios que un cría, inocentemente, que se mantiñan afastados desta mentecatez que nos invade, que nos asulaga e que ameaza con destruirnos. Ademáis dos casos xa referidos por Marías no artigo vou engadir eu algúns outros que considero que entran no mesmo saco.
Un podería ser o practicado por a clásica asociación de veciños, comisión organizadora de festas, grupos de asociacións de amigos do... (engádalle vostede o que estea a pensar) ou grupos ou peñas varios, que se empeñan en facer, confeccionar, cociñar ou construir o máis grande non sei qué do mundo. Un pode entender, e de feito entende, comprende e mesmo participa, que se busquen formas de practicar un sano e pracenteiro deleite gozoso, luxurioso ou festivo, pero desto a aquilo outro hai un treito que non se debería percorrer, por mor de manter unha certa dignidade, tamén nestes menesteres.
Outro comportamento desta natureza podería ser o de certos comunicadores, periodistas, escritores ou intelectuais, que nos medios de comunicación social, nomeadamente a radio e a televisión, non teñen reparo, á menor oportunidade e veña ou non a conto, en manifestar as súas teimas e querencias sobre o equipo dos seus amores. De nada vale que o programa en cuestión nada teña a ver co deporte de masas, o certo é que fan os seus previsibles e tópicos comentarios e ata se engoman no trance. Pasado un certo tempo xa viran para a función e temática que, en principio, os xustifica. Din que queda ben e que seica da audiencia. Será.
Un último caso, para non cansar. Dende a Dirección xeral de tráfico, e tamén desde outros organismos oficiais, teiman en lembrarnos que non debemos ir a maior velocidade da permitida, en que non debemos tiras cavichas, en que debemos respectar as normas de circulacións... e fanno pedíndolo por favor. Francamente esta forma tan educada de chamarnos á atención xúzgoa excesiva por paternalista. Ben está que nos actualicen a conveniencia de observar certas normas pero deberían facelo dunha forma aséptica e neutral, pensando que os destinatarios de tales mensaxes somos persoas adultas e con certa actividade cerebral.
Cadaquén seguro que podería poñer moitos máis exemplos. O que resulta máis desasosegante é o convencemento de que estas prácticas seguirán a invadir no futuro as nosas vidas.

Opinión sobre o "tiqui taca"

Non podía crelo. Non daba creto. Nun xornal como "El País" que se ten por serio, rigoroso, profesional e independente (agora tamén global, pero só en español) no seu apartado de "opinión" aparece un artigo no que o Sr. Bonifacio de la Cuadra (do cal por certo, xa lle teño lido artigos ben interesantes, instrutivos e de verdadeiro contido) deleitanos sobre as virtudes de que determinada selección de fútebol, á quen dan en chamar "la roja", practique certa forma de xogo, retendo e pasando o balón entre os seus xogadores, para poder meter máis goles. Estupendo¡
Unha reflexión sobre un tema tan transcendente é merecente de tan alta tribuna¡
Tan sobrado andaba o autor do artigo, (artigo?) que ten que citar ao grande Manuel Rivas para que lle dea algo de substancia e fartura. Impresionante¡
Este andacio, que tivo o seu punto culminante hai aproximadamente dous meses, ata é quen de penetrar nos artigos de opinión de "El País", sección que xa fai bastante tempo que mantén unha calidade mediocre, salvo excepcións magníficas, pero que nunca tiña chegado a este grao de "profundidade", fondura e orixinalidade. É isto o que nos espero no futuro? Necesito xa un artigo-antídoto do mestre D. Rafael Sánchez Ferlosio con urxencia. Incluso me vale un de Fernando Savater, ou mesmo Félix de Azúa, para que me liberen deste bochorno.
Remata o artigo o Sr. De la Cuadra dicindo: "Los campeones del mundo y los demás futbolistas sensatos saben que deben poseer el balón para finalmente marcar gol". E digo eu, os directores dos xornais de prestixio e o resto dos periodístas da prensa sensata saben que deben coidar os contidos para finalmente ofrecer un xornal de calidade. País¡

Necesitamos coñecer

Como cidadáns temos dereito a saber en que se empregan os recursos públicos que entre todos fornecemos, cada cal na medida das súas posibilidades e particular situación ou ben en función de certos mecanismos, mesmo legais, que algúns empregan para minorar a cuantía das súas achegas. Como membros dun Estado social e democrático de Dereito debemos ter acceso a todo tipo de información producida ou derivada nas administracións públicas, con moi poucas excepcións regulamentadas xa ,ou pendentes de facelo, por lei,
Debemos poder acceder, consultar e contrastar os documentos precisos para extraer os datos que sexan necesarios co obxectivo de obter información fiable acerca de quen, en qué e cómo se usan os cartos e recursos públicos. Elo con carácter xeral.
Agora ben, se particularizamos no ámbito das remuneracións, dietas, gratificacións, premios, e outras prebendas dos representantes dos cidadáns, dos cargos públicos, aínda a regulamentación deste dereito debe ser más nítida, máis clara, máis directa e máis necesaria.
Necesitamos saber, como cidadáns críticos, conscientes e responsables, se algún representate público fixo un uso ilexítimo ou irregular das partidas presupostarias en calidade de administrador dos bens e intereses públicos, se vulnerou a lei neste ou naquel precepto, por acción ou por omisión, total ou parcialmente. Temos que ter acceso á información para poder, crítica e cabalmente, construir a opinión que substente a opción de revalidar, ou non, a nosa confianza en tal ou cal cargo institucional. Non podemos, nin queremos, restrinxir a nosa participación política ao mero feito de votar acríticamente cada certo tempo, ou ben de libremente non facelo.
Queremos saber se aquel/a a quen votamos como o/a noso/a representante é un/ha firme defensor/a das súas lexítimas ideas e concepcións políticas e o fai sempre respectanto escrupulosamente a legalidade vixente.
Queremos ter libre acceso á información relativa ás retribucións dos políticos, á súa declaración de bens e patrimonio, que debería ser inescusable cando se accede a un cargo público; queremos levar un control cidadán, á marxe do que deben levar os organismos e institucións aos que por lei lles compete tal misión.
Estamos fartos de promesas, de anúncios, de propaganda e publicidade, de plans de mellora e transparencia, de e-administracións, de fiestras electrónicas únicas, de axendas dixitais innovadoras, de regulamentacións sempre prometidas, en fin, de "gaitas" varias. Queremos realidades porque todos sabemos que, aínda que algo se avanzou neste campo, non é suficiente.
Necesitamos máis transparencia, máis control democrático sobre as finanzas públicas, máis accesibilidade, porque estamos ante un tema que é moi sensible, ante un asunto que interesa moito aos cidadáns, mais non por un exceso de celo ou curiosidade, senón porque xa estamos demasiado defraudados, a miúdo escarmentados, posto que son xa moitos os escándalos, moitas as corrupcións, moitos os chanchullos e os apaños que se teñen producido como para que, a estas alturas, non teñamos a necesidade e a obriga moral de controlar a quen, ollo libremente, nos administra desde as institucións públicas. Neste sentido precisamos modificar hábitos e actitudes para aparcar a docilidade e a pasividade, debemos fomentar a cooperación no control sobre os cargos públicos, integrar vontades e aliñar intereses comúns para facer máis eficiente esta tarefa.
Non todos os políticos son iguais, eu aínda parto desta premisa. Con todo tamén acredito que todos os políticos, humanos como son, son susceptibles de cometer irregularidades, de bordear a lei, de facer un uso puntual de prácticas fraudulentes; non obstante tamén de desempeñar o seu cargo con honestidade e rigor, respectanto escrupulosamente a legalidade vixente. E resulta que nós queremos saber se este ou aquela, se o amarelo, o azul, a laranxa ou o vermello, se o máis próximo e familiar ou o máis afastado e inacesible, pertencen a esta parroquia ou ben a aquela outra. Vamos se son de fiar. Se son quen de merecer a nosa confianza. Nada extraordinario por outra banda, algo que debería ser perfectamente normal nunha democracia que mereza tal nome.

Auga, terra, espazo: as riquezas do futuro.

Sabido é, para algúns polo menos, que os recursos máis prezados no futuro inmediato para garantir unha vida saudable e san van ser a auga, o espazo físico e a terra (nun segundo plano estarán, por importantes que estes sexan, os metais, os combustibles, as técnicas e os procedementos). Un solo fértil que poida ser prudente e eficientemente regado polo líquido elemento en áreas suficientemete extensas como para asegurar a xeración de alimentos convencionais, sen agregados nen melloras xenéticas, produtos da terra que cadaquén pode ter na lembranza dos seus anos máis gorentosos, digamos os que prevalecían de forma tradicional durante boa parte da segunda metade do século XX.
Isto téñenno moi presente as grandes corporacións e compañías transnacionais, os grandes intereses económicos que actualmente dominan, e de que forma, o mundo. Desde hai un tempo están xa traballando para asegurarse unha boa cantidade destes, cada vez máis, escasos recursos.
Así entérome pola prensa que a compañía Coca-Cola adquiríu en Chiapas duas grandes reservas de auga potable. Que a elite dos Emiratos Árabes adquiriu en Sudán grandes extensións de terras fértiles para asegurar o cultivo de cereais. Empresas de Arabia Saudí fixeron outro tanto en Pakistan para garantir a produción de alimentos a grande escala. Coñecido é que os Chineses (mais non só eles, senón tamén Brasil,compañías americanas e europeas) están entrando no continente africano para asegurarse recursos de todo tipo (dos convencionais e destes outros de futuro).
Pois ben, cando estes poderes están a acaparar e a asegurar o que realmente interesa para poder levar unha vida digna de tal nome no futuro, os nosos gobernantes, a imensa maioría deles, están nas berzas, entretidos cos seus xogos de poder, enredando e desenredando cuestións triviais, intentando xestionar o presente dunha forma torpe e miope, na busca do voto pasivo, alegre e confiado, de xentes que actúan como se nada estivese a pasar, inconcientes e perseverantes na súa banalidade, na súa despreocupación, na súa inconsciencia. A estes feligreses pouco lles importa preservar o medio e os recursos, que os que teñen o poder delegado inicien os procesos de mentalización para ir valorando e potenciando o realmente importante e transcendente, para emprender severas e intensas campañas educativas, dirixidas a toda a poboación, de mentalización no fomento dos hábitos de aforro e eficiencia enerxética, de valorización dos recursos naturais, nomeadamente a auga e a terra. Moi polo contrario non dubidan en permitir que se corte, se arrase, se deseque ou se destrúa o que sexa mester se por un acaso o recurso tivo a fatalidade (e algún deles sempre se atopa nesta triste situación) de estar, por exemplo, no itinerario dunha vía de comunicación, por superflua e innecesaria que esta sexa. Pénsase e, consecuentemente, actúase a moi curto prazo, para tratar de arranxar problemiñas que han causar, andando o tempo e por falta de previsión, serios atrancos no medio ambiente natural e social. Repítense modelos e formas de facer mecánicamante sen máis fundamento que a mera tradición (o malfadado sempre se fixo así) sen cuestinar istas realidades e actuacións á luz dos novos coñecementos e das novas circunstancias, como se todo seguise igual, como se todo voltase, finalmente, ao rego. Pois non, ás veces non volta.
Quen teña algo de interese, algo de concienciación e un mínimo de intelixencia e sensibilidade, sabe ben que ou actuamos todos, en función das nosas posibilidades e responsabilidades, como estas grandes corporacións e multinacionais das que falaba antes, ou o futuro tórnase incerto, escuro e cunhas espectativas de calidade de vida claramente inferiores ás da xeración actual.
E que acaso ese inconsciente mortal, esa pizpireta cantante, pensan que o seu fillo vai poder seguir pedindo, dentro duns cantos decenios, un chuletón no mesón sen que ao camareiro, contrariado e sorprendido, se lle esperte unha sensación de desacougo que lle lembre aquel tempo en que se puido ter actuado, e non se fixo?
Em tudo caso não há problema: a semana que vem, começa a liga.

Punto de inflexión

Na vida dunha persoa hai momentos de especial transcendencia, de íntima sensibilidade. Momentos nos que se fai un alto e se mira para atrás para asumir que todo ten cambiado dunha forma irreversible. Con certeza xa nada volverá ser igual. Aparece o desasosego por non ter feito, no seu momento, o que parecía o máis indicado, o que quizáis algúns, dos que realmente nos importan, confiadamente esperaban de nós. Simultaneamente surxe un estado de previsión de acontecementos e sucesos que un aspira poder gobernar sen causar xiros bruscos, sen defraudar espectativas, procurando intervir, anque sexa en exceso (un tende sempre a pecar por defecto) e facilitando a harmonia e a confluencia. Nestes campos non debería seguirse o dito de que a mellor palabra é a que está por dicir. Ben é certo que hai que dicila con sentido, con fondura e, sobre todo, con verdade.
Moitos din que o mellor nesta vida é procurar a felicidade, outros inclínanse por intentar buscar e atopar a beleza e aínda outros por dar e obter amor. Loables pretensións, mais para poder intentar realizalas debemos dotarnos dos mecanismos que nos fornezan da necesaria tranquilidade e do mínimo conforto con un mesmo. En cómo cadaquén constrúa estes artefactos e en función do resultado que dean para o fin pretendido, reside parte da sabiduría que moi poucos mortais son quen de acadar.
Mentras tanto confortémonos e aspiremos con non deixar escapar vivos eses momentos que realmente son importantes e polos cales vale a pena vivir. Procuremos identificalos a tempo e actuar en consecuencia para evitar lembralos con tristura e coa sensación de poder ter feito ou dito algo máis. Realmente penso que saber apreciar e exprimir estas vivencias, aproveitando ata a derradeira gota, forma parte dese grupo de destrezas e habilidades que un debería ter atesourado co paso dos anos. Asumindo que non é doado, neso andamos.