Constatación

A camareira, unha moza amable e profesional, indícanos que a única mesa do patio que queda sen ocupar en realidade é para tres e que quizáis os catro íamos estar incómodos. Oferécenos a posibilidade de subir ao comedor do primeiro andar. Aceptamos. Instalámonos na mesa que está ao fondo. Somos atendidos con prestancia e celeridade. As expectativas estábanse a cumprir.
Cando estabamos a punto de probar o viño entra unha familia extensa de once ou doce membros a celebrar a festa de anos do patrón. Instálanse lonxe de nós, nunha das mesas da entrada que xa tiñan reservada.
Non pasan cinco minutos e aparecen correndo, de súpeto, tres raparigos, dous "mozos" e unha "moza". Por momentos parece que a tranquilidade inicial ía verse perturbada.
A seguir veñen os seus pais, que andando o tempo tiñan de resultar unha parella de profesionais do mundo do audiovisual e a publicidade que semellaban non ter máis de trinta e tantos. O miúdo maior, uns seis anos, resulta ser moi comunicativo e ata conta con gracia aos seus pais algúns sucedidos que lle aconteceran na escola e que aínda non tivera ocasión de transmitir. Os seus irmáns, ela duns tres ou catro anos, e o pequenino de apenas un e medio, son máis reservados sen que elo implique que fiquen mudos. Os tres falan cando vén ao caso, responden ás indicacións dos seus pais e, o que resulta máis chamativo, compórtanse de forma comedida e educada. Ímos ver, son nenos e exercen de tales mais non berran, nin choran, nin corren polo local. Están sentados pacientemente e "conversan", sobre todo Martín, cos seus pais. O temor inicial desfaise. Percíbese que hai traballo educativo detrás, que hai fomento e práctica de hábitos saudables. Vamos, boa crianza.
Pais e fillos conforman unha escea modélica. Pais e fillos transmiten ledicia e harmonía. Pais e fillos comunícanse sempre na lingua A.
Durante o tempo que compartillamos local a lingua B estivo ausente desta mesa familiar. Non era nada persoal, percebíase que simplesmente era totalmente allea, dunha forma natural e directa, á realidade vivencial deste núcleo. Eran dúas xeracións perfecta e felizmente instaladas na lingua A.
Ben mirado, a lingua B semellaba que ía estar ausente do universo vital desta modélica familia.
É o rumor social. É o mecanismo que conduce á desaparición. É a loita desigual.