Aqui, como o juíz portugués, cada un "faz o que lhe apetece".

Mais unha vez, pode lerse na seguinte resolución publicada hoxe no BOE o nome deturpado da provincia de A Coruña.

Resolución de 20 de septiembre de 2011, de la Dirección General de Formación Profesional, por la que se conceden los Premios "Miguel Hernández", edición 2011

Xa a LEY 2/1998, 3 de marzo, sobre el cambio de denominación de las provincias de La Coruña y Orense (publicada no BOE nº 54 do 4 de marzo de 1998) na súa exposición de motivos  deixaba ben claro cales eran as razóns para cambiar os nomes das provincias ourensán e coruñesa e facer legal o que xa viña sendo aceptado como habitual e de uso cotián dende séculos atrás.

Pero entón, até cando teremos que soportar esta situación de falta de respecto e de inobservancia da legalidade vixente? Non semella lóxico, racional e evidente que quen ten o obriga de respectar a legalidade o faga? En fin.

Cando se respectará a toponimia oficial? O ano que vén, se Deus quere!

 

Preparando a invasión

Comezan a producirse os movementos de avance, colocación e espreita de cara ao gran desembarco nos medios do ente público de RTVE. Cada vez está máis próxima a data e non hai tempo que perder.

O periodista Félix Madero acaba de ser relevado á fronte da primeira parte do programa Protagonistas da cadea de radio Punto Radio. A operación seica se enmarca dentro dunha reestruturación profunda para dar paso a unha nova cadea de noticias, mais eu teño a sensación de que ten efectos secundarios relacionados co reposicionamento que se producirá nos medios de comunicación nos vindeiros meses. Ista é unha das primeiras operacións dunha serie delas que deixarán o panorama audiovisual e radiofónico moi diferente do que temos na actualidade. 

Moito me temo que tamén neste campo as rebaixas e descontos estean á orde do día. A pluralidade actual, á vista da experiencia acumulada nas ultimas décadas, será dificil que se manteña. Seica din por aí que os valores pasaron á clandestinidade.

Agardemos e vexamos. Vai ser divertido (tamén triste e frustrante, desde logo).

Esperando...

... a que as uvas madurezan e as avésporas poidan ter a súa enchenta, antes de que o fío da navalla faga o seu traballo.

A colleita preséntase limpa e abondosa e, porén, houbo que darlle poucas mans de sulfato, mágoa que non poida dicirse o mesmo noutros campos e terreos máis urxentes e decisivos pero menos gorentosos.

O "pintor" está aqui, hai que ir preparando as cubas, as cestas e os culeiros. Hai que ir seleccionando o érbedo para que, no seu momento, poidamos cortar un bó ramo que non desmereza o final da faena. Os cativos gozarán. Ah! Que non hai xa? Certo.

Mais, atención! A falta de raparigos que apañen os vagos! Que facer? Pois outros virán que os recollerán.
Desta forma xa non poderemos mencionar á vella. Aquela que apañando nos vagos foi quen de encher cestos para facer unha ola de viño.
Tampouco estruxaremos cos pés, farémolo coa eléctrica para comodidade duns poucos e perda de moitos. Enviñar aínda o faremos de forma manual, ocasión para poñer a proba os músculos cultivados durante meses en animadas e cheirentas sesións ximnásticas. E barraremos e esperaremos polo cheiro inconfundivel, durante días.
E chegará o San Martiño e probaremos o viño, nesta adega e naquela outra e na de máis aló. E sairá mellor ou pior, sempre alegre e con forza. Aquela que pouco a pouco, co paso dos meses, se irá apagando xusto cando na viña xa agrome, mais unha vez, o encanto da espurga... e volta a comezar.

Azul de metileno

1.- Como? Que pretenden reformar a Constitución de 1978, aquela que cuase era sagrada, pola vía de urxencia e pola porta de atrás? Só porque o din (obrigan?) certos dirixentes europeus? Neste momento hai tal movemento nas redes sociais que considero que tal fazaña vai ser francamente dificil. Parece incríble que aínda non se percaten que xa non se traga máis, que xa non debería facerse nada de costas á opinión da xente e, agora, iso averiguase dunha forma rápida, directa e a baixo custe. Non, non, a reforma para ver a posibilidade de introducir certo modelo de política económica e social  presisa de debate sosegado e decisión democrática directa. Xa non é posible facer comulgar con rodas de muíño de forma gratuita!
2.- Para moitos, e sobre todo para o observador, era dificil compartir o empeño que algúns da súa orientación mostraban deica a colaboración con “El Ente”. Despois do seu rol no último torneo, vistas e lidas as maniobras e manipulacións feitas, non acertaba a comprender tal teimosía.
O observador lembra que inmediatamente despois de producírense os efeitos de tal vil artimaña, todos se conxuraran para evitar toda contaminación e para condenar ao ostracismo a quen sen dúbida o merecia. “El Ente” debia recibir unha mensaxe clara, contundente, definitiva. Vaiche boa¡
Tan só unhas semanas despois, e coas máis variadas e rebuscadas desculpas, os letristas comezaron de novo a colaborar, paseniñamente, ata que o descaro e atrevemento xa foi total. A vida segue, dician os máis cínicos. Desta forma “El Ente” foi quen de ir recuperando a normalidade nesta área, na cal xogara moi duro e con fereza, con malas artes e con métodos non permitidos, por tramposos, pola entidade central.
“El Ente” sempre se caracterizara pola animadversión deica todo o que significase orgullo, valentía e paixón pola esencia, polas firmes raíces da dignidade colectiva.
Algúns afirman que no pasado remoto, e por un breve período de tempo, “El Ente” atemperou o seu ímpetu, guiado daquela por mentes singulares que o destino felizmente chamara e, tamén, polo concurso e axuda de tempos incertos, nos que aínda o monstro non remataba de amarrar ben á súa presa. Mais outros din que aquilo durou o tempo de vinte lúas e logo todo volveu ser como ao principio.

3.- Ollei que entraba ergueito e cabal. Aproximouse lentamente a nós e pediu dilixente un viño “rioja”. Pagou de contado.
Axudábase dunha muleta. Era coñecido que hai anos tivera un problema na perna. Ignoro máis detalles. Cando a apoiou na barra esta deslizouse lentamente e caeu ao chan. Áxilmente (ás veces chego a tempo) erguín a muleta e oferteillela de contado. El agradeceume o xesto cun cumprido sonoro e cortés.
Francamente tiña un aspecto desmellorado. Coñecino, hai xa anos, décadas, cando estaba e se mostraba exultante, con poderio e mando institucional. Daquela nada parecia presaxiar a decadencia actual. Gozando da bebedaxe estaba sereno, digno e tamén solitario.
O tempo fai o seu traballo.

O osíxeno_4

Imos rematar hoxe esta serie sobre unha das moléculas máis importantes para a vida: o osíxeno.

Centrémonos agora na súa abundacia, na forma de obtelo e nos principais usos que se lle dá.

Hai, quilo máis quilo menos, uns mil billóns de toneladas de gas osíxeno arredor do globo terráqueo, e todas son produto secundario da fotosíntese das plantas (para que vexas, e ti aínda sen plantar ningunha árbore). Os humanos queimamos ao ano (xa se sabe que uns máis que outros) sete mil toneladas de combustibles fósiles que consumen arredor de vintecatro mil millóns de toneladas de osíxeno. Esto representa só un 0,000024 % do total, e ademais as plantas reemprazan na súa maior parte este osíxeno consumido (estímase que só as algas repoñen aproximadamente o 90% do osíxeno consumido, polo que nas augas está o principal xerador de osíxeno da biosfera). Incluso aínda que as plantas non repuxesen o osíxeno da atmosfera, faría falta, se seguísemos consumíndoo á mesma velocidade actual, máis de dous mil anos para reducir o nivel de osíxeno do 21 ao 20% (con todo que estes datos non te animen a combustionar máis, pensa no efecto invernadoiro, na diminución da capa, nalgúns sitios xa capiña, de ozono, na choiva ácida ... moito tino pois).

O osíxeno prodúcese industrialmente mediante a destilación de aire licuado, e adoita facerse no mesmo sitio onde se necesita, onde vaia a utilizarse (ás veces tamén se transporta por medio de condutos de gas ou ben de tanques especialmente illados). Máis da metade do que se fabrica (uns 25 millóns de toneladas ao ano nos Estados Unidos) vai parar á fabricación do aceiro (principalmente para remover e eliminar impurezas), arredor dun cuarto á fabricación de óxido de etileno (co que se fan anticonxelantes ou poliéster para botellas e tecidos), e o resto úsase en forma gasosa directamente (cunha finalidade médica ou para purificar as augas residuais e impedir que non acontezan desastres como o de París en 1992, cando unha forte treboada fixo que fluísen augas residuais sen tratar ao Sena e consumisen deseguida o osíxeno do río e matasen aos peixes; agora hai unhas bombas xigantes que inxectan cinco toneladas de osíxeno gasoso ao día; os franceses son intelixentes e saben que non poden perder o Sena por culpa duns cartiños; palabra que non miro para ninguén).

O osíxeno é con moito o axente oxidante de máis uso.Tamén se utiliza para branquear a polbeira e o papel, e xunto co acetileno, na soldadura con oxiacetileno. A reacción entre eles é moi exotérmica e produce temperaturas superiores a 3.000ºC.

E para rematar un pouco de Química descritiva.

As moléculas de osíxeno gasoso teñen dous átomos de osíxeno (pertencen ao grupo das moléculas diatómicas homonucleares), pero o enlace entre estes átomos ten unhas características peculiares. Parece dobre, e pola contra a molécula ten dous electróns ceibos, é dicir, é un "radical libre". Esto confírelle ao osíxeno, cando está en estado líquido, propiedades magnéticas (o grandísimo físico Michael Faraday, que apaixonada biografía a deste home!, foi quen primeiro o comprobou ao ciscar un pouco de osíxeno e ver que corría deica os polos dun imán). Agora ben, estes dous electróns ceibos que provocan este magnetismo do osíxeno, non deberían facer que reaccionase instantaneamente con calquera cousa que tocase? Pois non, sábese que o osíxeno é unha molécula moi pouco reactiva; do cal deberíamos alegrarnos todos, pois se hoxe estamos aquí é por esta marabillosa característica! Como senón se podería ir acumulando durante millóns de anos ata acadar un quinto da atmosfera terrestre? Incluso cando entra no noso corpo non reacciona de contado coas moléculas ás que se une, senón que precisa dun catalizador enzimático para que poida facelo. Por outra banda á temperatura ambiente, o diosíxeno (nomenclatura sistemática) existe como un gas incoloro, inodoro e insípido. É só lixeiramente soluble en auga e ademais esta baixa solubilidade diminúe segundo aumenta a temperatura. Con todo a súa presencia na auga é indispensable para a vida mariña (como xa dixemos).
      

Se reparas na configuración electrónica verás que o osíxeno pode completar o seu octeto de electróns, xa sexa tomando dous electróns para formar o ión óxido, O^2- ou compartindo dous electróns. Nos seus compostos covalentes tende a formar dous enlaces, xa sexan dous enlaces sinxelos, como en H₂O, ou un enlace dobre como no formaldehído, H₂C=O. A molécula mesma de O₂ contén un dobre enlace (coas peculiaridades que antes mencionamos). Unha preparación de laboratorio común do O₂ é a descomposición térmica do clorato potásico, KClO₃. O osíxeno non é combustible, se ben mantén unha combustión.

       A ruptura das moléculas de osíxeno é tremendamente difícil (ao menos nas capas baixas da atmosfera, pois nas grandes alturas, por riba dos 120 quilómetros,  a luz ultravioleta do Sol disocia algo de O₂ en átomos e estos son capturados por outras moléculas para formar ozono, O₃) debido a súa elevada enerxía de enlace, 118 kcal/mol. A electronegatividade do osíxeno é a máis elevada de tódolos elementos, despois do fluor, polo que como este se atopa principalmente como ión negativo.
       Ben, chega por hoxe, pois xa o dicía o filósofo, nesta vida todo ten un principio e un fin. Se tiveches a santa paciencia (bah! tampouco é para tanto) de chegar ata o final, espero e desexo (como diría un coñecido político) que a túa fidelidade se vira recompensada coa información sobre algúns aspectos rechamantes desta importante molécula que tivemos de protagonista. Ata máis ver!.