Cifras obscenas. Avanzando cara a destrución.

Quizáis poida parecer un título alarmista ou esaxerado. Coido que non. Vexamos. O recente informe do banco suízo Credit Suisse sitúa e contextualiza a dimensión dun dos problemas máis graves cos que se enfronta a humanidade: a crecente desigualdade (outros serían o cambio climático, a pobreza, as migracións, a codicia e a contaminación, por citar algúns dos máis perigosos para a supervivencia humana). Nas diferentes táboas do antedito informe podemos apreciar a ruína moral que invade por momentos á sociedade actual. A prensa de hoxe destácao dunha forma gráfica co seguinte titular: O 1% máis rico posúe tanto patrimonio como todo o resto do mundo (por certo, non entendo como esta noticia non sae salientada na portada a catro ou cinco columnas no canto de aparecer como un pequeno "breve" na parte inferior esquerda; certamente é un signo máis do estado da cuestión). Como é posible que unha colectividade poida aturar semellante situación sen saltar de indignación, sen iniciar un regueiro de protestas e accións que encamiñen a situación cara unha máis ampla e xusta situación de convivencia? Desde que o economista Thomas Piketty escribira o seu famoso libro El capital en el siglo XXI evidenciouse que esta sociedade de capitalismo neoliberal que nos permea fabrica amplas zonas de desigualdade e pobreza. No canto de camiñar cara a consolidación dunha clase media que se formou, na súa maior parte e con diferentes ritmos e intensidades segundo os países, a finais da segunda gran guerra do século pasado, e que se consolidou ata finais dos anos setenta, en que tivo lugar a profunda reformulación do capitalismo co aparecemento das políticas neoliberais, avanzamos deica a súa destrución e con ela a do hábitat que nos permite a vida.
O sistema capitalista neoliberal, despois da momentánea oscilación producida na crise de 2008, recuperou todos os seus folgos (que lonxe queda aquela famosa idea de refundación do capitalismo, que algúns dos máis nervosos voceiros dos donos da finca se apresuraron a barallar para evitar a súa catástrofe) impoñendo a súa dinámica depredadora: austeridade, explotación e miseria.

Cada día é máis evidente que estamos a atravesar unha descomunal crise de características poliédricas, que abarca aos máis diferentes campos e sectores, que non parece que teña fin e que está a condicionar de forma grave e determinante a vida da maioría das persoas.
O modelo económico neoliberal baseado nun crecemento económico que se pretende contínuo e que ten como sustento un hiperconsumismo atroz no que nos atopamos mergullados con diferentes niveis de complexidade, ameaza con levar á sociedade a un beco de difícil retorno, cando non ao colapso xeneralizado. Móstrase incapaz de artellar unha posible solución á crise que padecemos e non é quen de ofertar oportunidades de vida para a inmensa maioría dos cidadáns, nomeadamente aos centos de milleiros de mozas e mozos que, con preparación académica formal ou sen ela, están escandalosamente excluídos do sistema, subsistindo só algúns deles baixo unhas condicións laborais deplorables nos que os dereitos dos traballadores son prácticamente inexistentes e a explotación é a regra.
O sistema político, incapaz de artellar unha representación política que mereza tal nome, navega entre incertidumes e, desorientado, mostra as carencias da tradicional democracia representativa para pór remedio aos desafíos que plantexa o sistema económico imperante, producindo unha desafección que acada límites preocupantes.
Por outra banda a poboación mundial non deixa de crecer a un ritmo que moi pronto fará inasumible a subsistencia cun mínimo de dignidade ao contar cuns recursos planetarios escasos e limitados. A loita por eles será, posiblemente, o foco máis importante de conflitualidade no futuro, xunto co choque civizacional se determiñadas elites se empeñan en impor e exportar, ou cando menos condicionar, o seu modelo económico e social a colectividades que participan e atenden a outras formas de ser, de vivir e de estar.
Por último, a superficialidade, a banalidade, a idiotez, o pasotismo mesturado con axustadas doses de ignorancia indocta, imperan en amplas capas da nosa sociedade e son escaparate de degradación moral e cívica. Fronte a isto, a urxencia en promocionar valores como os de responsabilidade, honradez, solidariedade, interese polo común, pola convivencia en harmonía coa natureza en pequenas e autosuficientes comunidades humanas, é inaprazable.

Pechando a porta

Sempre considerei atinada a metáfora de pechar a porta para referirmonos a situacións de tránsito e cambio substancial. Refírome ás transicións vitais que afectan ás persoas. De todos é coñecido que nos agarda unha moi especial, esencial e única: o tránsito definitivo e irreparable, o paso irreversible deica a obscuridade máis absoluta ou a claridade máis cegadora.

Algunhas persoas, en determinada altura da súa vida, teñen a necesidade, evidencian o desexo, perciben a conveniencia de comunicar aos seus seres máis queridos que a inevitabilidade dese momento está próxima e que a certidume do cambio esencial de estatus entra na conciencia para quedarse xa para sempre. A partir dese momento terán que aprender a vivir, o que quede, con esta seguridade, con esta certeza.

A sensación que embarga a quen é receptor desta mensaxe é moi especial, de tal forma que é preciso experimentala para percibila en toda a súa desesperanza, crudeza e tristura. Trátase de asumir a caducidade da vida humana, de confrontarse coas ensinanzas do filósofo acerca de que todo ten un principio e, inevitablemente, un fin. E este está aí, ao pechar a porta.

Todos nós, en calquera momento da vida no que nos encontremos, estamos, cada certo tempo, pechando portas. Unhas máis importantes, outras menos, algunha definitiva. É bo vivir coa sensación de que temos que pechar a porta, despois de ter librado mil e unha batallas, algunhas veces sen percartarnos da súa inutilidade  ou ben da súa prescindibilidade, mais mentres a algunhas persoas resúltalle relativamente doado pechar a porta, de tal forma que o fan rápido e sixilosamente, a outras, pola contra, cústalles moito esforzo, moito sacrificio e moitas dóres. 

É verdadeiramente triste e penoso que existan situacións, circuntancias, ou mesmo persoas, que estean a impedir que alguén poida pechar a definitiva porta coa necesaria tranquilidade, dignidade, sosego e paz.

Experimentação

... mais atenção, reparem...
Vamos lá tentar fazer uma experimentação. A pessoa referida vá experimentar qualquer forma de reação?

Àquela colega de turma, de cabelo comprido castanho claro, corpo grácil e proporcionado e sorriso sempre nos lábios, tudo parecia que lhe corria muito bem. Era, e muito bem, uma pessoa inteligente, capaz, moderna, viajada e muito trabalhadora.

Ela estava sempre muito ocupada e vinha à sala de aulas na última hora, apressada, mexendo nos seus cadernos e pedindo licença para entrar. Por vezes, até se tinha que ir embora antecipadamente, antes de rematar a lição por mor de chegar a algum ato ou fazer alguma tarefa pendente. Tantas eram as ocupações em que estava a partilhar o seu talento que não se percebia muito bem de onde é que tirava o tempo. Era tão dinâmica e ativa!

Contudo, a nossa protagonista atesourava uma coisa muito característica que tinha a ver com as qualidades do som: a intensidade da sua voz era grande, imensa, o tom acentuadamente grave, que fazia com que a sua voz fosse um bocadinho presa e possuia um timbre pessoal, próprio, inconfundível, definitório. Em definitivo, tinha, e felizmente tem, uma voz cheia, como os cafés homónimos de que tanto gostava.

De seguro que foram os seus quefazeres profissionais os culpados de que não pudéssemos continuar a gozar da sua cativadora presença. Foi um prazer tê-la conhecido. Boa continuação, companheira!