Decisión

Se temos en conta as previsións da maioría das enquisas e sobre todo a última do CIS de hoxe mesmo, resulta realmente sorprendente que Podemos Galicia, que se presenta lexitimamente ás elecciones ao Parlamento da Galiza por todas as circunscricións, se empeñe en correr o risco de acadar uns resultados malos ou incluso moi malos, por baixo mesmo da opción de ultradereita, e que consecuentemente quede fóra do Parlamento, so para tratar de manter o pulso con Sumar Galicia, á cal tampouco se lle auguran uns resultados aceptables, se ben non tan malos comos os desta, pero en todo caso insuficientes para ter unhas expectativas claras de entrar no Parlamento galego.

Semella que o obxectivo principal sexa só o feito de presentarse para tratar de perxudicar á outra opción e non o de contribuír, cos sus votos, a cambiar drásticamente a xestión política, social, económica e cultural da Xunta de Galicia.

O votante de Podemos Galicia  sabe, ou debera saber, que co seu voto só testemuña a súa opción con respecto á competecia con Sumar Galicia, o cal é moi lexítimo, pero que non vai ter repercusión algunha no obxectivo de contribuír a cambiar a cor política do goberno galego.

Mais se por acaso ese fose o seu obxectivo podería presionar para que a súa organización política renunciase ás súas candidaturas para así concentrar o voto en outras opcións que sí poden acadar este obxectivo e con elo, ademais de mostrar xenerosidade e altura de miras, protexeríase de ter que mostrar o apoio real que ten entre o electorado galego neste momento, coas consecuencias negativas que pode ter para o que parece o seu obxectivo diana próximo que son as eleccións ao Parlamento europeo.

Razón tiña o seu antigo líder desa formación política cando inmediatamente antes do inicio da campaña electoral recomendou que se votase por la opción do BNG por máis que, e dado o empecinamento en presentarse, tivese que rematar dando o seu apoio á candidata de Podemos, se ben cun entusiasmo digamos que comedido.

Eu aínda non descarto que se recapacite e que se retiren as súas candidaturas por ser esta a opción menos mala de cara o xerar un clima de confianza de cara ás súas expectativas nas eleccións ao Parlamento europeo. Lembremos que nas do ano 2014, que supuxeron a presentación desta forza política, acadou un resultado moi meritorio con 5 actas. Agora, nas de 2024, poden acadar un resultados que permitan unha ou dúas actas pero todo esto pasa, entre outros moitos factores, por non ter que evidenciar a súa debilidade nas eleccións do vindeiro 18 de febreiro na Galiza.

 

Clube Nacionalista "Alén Nós"

Se mal non lembro e os meus apuntamentos non me enganan, a primeira conferencia do extinto Clube nacionalista "Alén Nós" tivo lugar o 5 de novembro de 1987 no salón nobre do Hotel Haraguaney de Santiago de Compostela. Foi impartida por D. Xosé Luis Franco Grande e levaba por título: "É posible aínda Galicia?" Pasaron xa máis de 36 anos e, infelizmente, a pregunta segue a ser pertinente.

Repasando os meus apuntamentos vexo que naquela altura o conferenciante salientaba tres problemas graves que ensombrecían o futuro de Galicia. A saber:

• A supervivencia da língua
• A grave destrución e agresión ao medio ambiente e a desfeita do medio físico
• E, por fin, a falta de suficiente representación política no ámbito estatal

Pois ben, calquera destes tres aspectos seguen cabalgando pola política galega, xunto a outros que daquela aínda estaban digamos que "controlados" ou aminorados: deterioro da sanidade pública, medios de comunicación públicos "orientados" cando non claramente manipulados por intereses que nada teñen que ver coa súa función primixénia, descenso demográfico, destrución do tecido produtivo, explotación abusiva dos recursos naturais, dependencia... 

Quizáis as transcendentais eleccións autonómicas do vindeiro domingo, 18 de febreiro, poidan supoñer un punto de inflexión no tratamento e solución de todos estes aspectos que, de non ser afrontados cunha clara e decidida política que crea no país, ameazan con aniquilar a súa personalidade política. 

Para elo cumpriría que, entre outros, e como dixo o conferencia naquela altura, o carácter fortemente reaccionario que tiñan os emigrantes galegos retornados que posuían algunha propiedade (licencia de taxi, un bar, un piso, un pequeno negocio,...) fose atemperado co paso destas décadas cara a unha visión máis aberta e solidaria co seu vencello e os seus ancestros. 

Quero crer que o traballo social, cultural e político das forzas soberanistas durante todos estes anos non caera totalmente, para este e outros colectivos, en saco roto. Sobre as 22:30 horas do vindeiro domingo habémolo saber.

O conteo

 

 

A primeira vez contei 62. Cando ía agregando as últimas unidades da serie o corazón comezou a latexar un pouco máis apresa. En seguida me invadiu esa agradable sensación de tranquilidade, de benestar, como se estivese a deslizarme no interior dun fluído denso, nun éter salutífero que calma e sosega. Durou uns minutos de forma intensa. Despois prolongouse máis feble de forma indefinida.

Cando xa comezaba a acostumarme a ese estado pracenteiro e harmonioso, de súpeto, de forma inconsciente, sen saber moi ben como, saíndo dun lugar impreciso do meu cerebro, tomei a decisión de repetir a conta.

Así que, comecei de novo a observación dos cadros, dos números e dos símbolos, relaxado, descontraído, confiado en que o resultado se repetise. Mais, cando xa ía cerca do final asaltoume unha dúbida sobre a suma final. Deseguida se converteu en certeza. Comprobo, con abraio, que saen 64. Sesenta e catro? Non podía ser. Non é posible. Pero que carallo pasara?

Un chisco intranquilo repito a operación e confírmase a fatídica cantidade: 64. Seis decenas e catro unidades!

Unha suor morna aparece na miña pel e, o que é peor, no meu pensamento. Non daba creto. Como é que fun capaz de equivocarme a primeira vez. Si, a primeira vez foi cando contei mal porque as leis da estatística son claras en fenómenos de tan poucos sucesos.

Bon, habería que asumilo. Como en tantas outras ocasión sabía que o paso do tempo aliviaría a pesada carga, o sentimento, a decepción, o bule bule interior. Tranquilidade. Deixemos pasar as horas, os días, quizais as semanas e todo volverá ao seu rego. De novo habería que dotarse de estratexias para convivir por un tempo coa tristura leve, coa desesperanza acoutada, coa incomprensión, coa pesadume e mesmo con algo de amargura. Si porque non podía entender o que pasara. Que quedase fóra, cando en certos intres do proceso estaba confiado, tranquilo e ata albergara algunha fundada esperanza de conseguilo.

Certo que ben pensado, a pesar dos farturentos trinta anos anteriores, onde puiden acumular moito e bo, había que ter en conta que os últimos once anos fora un tempo ermo e baldío para a causa. Ata ese momento non me decatara, claro, cando os outros aspirantes emprendían os máis pintorescos proxectos que pasaron polo aro da idoneidade aproveitando as novas modas, os novos filtros, os tempos da modernidade, eu estaba enfrascado noutros temas, moi afastado da posibilidade de poder seguir enchendo a alforxa con froitos gorentosos como os que no pasado conseguira.

E logo estaba a distribución, a asignación a cada apartado dos elementos da colleita. Por que ese empeño en verter o máis prístino da miña bagaxe, o máis prezado da miña alforxa, nunha soa zarreca, nun cesto vulgar, popular, C'est-à-dire, inservible, nunha artesa que xa estaba “de tas en bas”. Que estraña sensación me impulsaba a encher o que xa estaba a rebordar? Pero, por que non me din conta de que ben podía distribuír e repartir noutras cestas cantidade de pezas, todas de ben demostrada valía e non seguir a envialas ao pozo do apartado que non podía crecer máis por imperativos dos límites establecidos por alguén que, sen moito fundamento, así o decidira, porque xa se sabe que estas restricións nunca son inocentes.

Como era posible que outros participantes ao contar acadaran un 51, un 47 ou mesmo un 36. Pero que estaba a acontecer! Como era posible! Perdera tanta comba! Como era isto así, se no seu día aqueles humanos estaban moi para atrás, movéndose con certa desorientación, con evidentes eivas nalgúns casos, con algunha característica mesmo lamentable, pouco motivadora en todo caso. E agora aí estaban, campando ás súas anchas, con guarismos espectaculares. Acaso cambiara tanto a forma de acadar e validar a necesaria formación, experimentación e posta ao día. E que a filosofía que algúns, os menos, todo hai que dicilo, practicabamos de non dar nada por establecido, de buscar o cambio permanente tratando de adaptarse a unha realidade sempre cambiante e en continua evolución, non era xa válida? Non, non encontraba moita explicación para todo o que estaba a acontecer. Vivir para ver!

Desconcerto, desorientación, inverosimilitude. Estaba abraiado e estupefacto.

Con todo, como un xa ten certa práctica, pasei unha período temporal aceptable, tranquilo, o cal era moi gratificante se temos en conta a envergadura do asunto.

Bon, reflexionamos un intre, tampouco era para tanto, ao fin e ao cabo non era máis que un adorno, unha bonita finta no ramo final. Se non se conseguía en nada ía afear, e moito menos diminuír, as boas colleitas conseguidas, as enriquecedoras experiencias vividas, a boa traxectoria do proceso xa, por outra banda, a punto de que se dese por concluído, vamos, de que se lle pechase a porta.

De tal forma que á mañá seguinte, co novo día, xa vía a situación con certa perspectiva, con certo distanciamento, coa altura de miras necesaria. Puido ser bonito, si, pero o feito de non conseguilo tamén tiña os seus aspectos positivos. Caramba, había que buscarllos! Había que atopalos. En fin, que non se contenta quen non quere.

O certo é que continuei coa redacción do escrito: lin de novo de forma moderada, reordenei parágrafos, suprimín frases, engadín novas referencias, maticei certas afirmacións e volta a reordenar, para deixalo rematado. Pendente dunha última lectura e que ficase listo para subilo á plataforma e agardar a que dera o seu froito, ou non, quizais non, o máis probable era que durmise o sono eterno no moderno arquivo electrónico, cama pracenteira onde as haxa. Cando isto fose unha realidade incontestable, daquela habería que tomar a gran decisión. Pero non nos adiantemos aos acontecementos. Deixemos que as augas escorrenten polas súas concas. Afrontemos os atrancos segundo vaian aparecendo. Tentemos vivir como seres racionais.

Mais, cando xa asumira que con toda probabilidade non ía poder ser, resulta que, por un impulso que aínda non sei moi ben por que e de onde saíra, é dicir da mesma natureza que aquel anterior que antes relatei, volvín a contar, desta vez de vagar, paseniñamente, folla por folla e con apuntamentos parciais.

E mira que, ao sumar estas cantidades parciais o resultado final, despois de telo repasado, foi de... 63. Si, sesenta e tres! No límite meu! Bon, un límite condicionado, pero límite ao fin e ao cabo.

A sensación virou de novo, abríase unha raiola de esperanza, así que, escarmentado, tendo ben aprendida a lección, decidín... non volver a contar! “Por se las moscas”.

Mais... a lectura dunha nova nun xornal dixital abriu un novo horizonte. Non estaba todo dito meu. Aínda había “flecos”. Continuará...

Anotación e contexto

Pixabay

Pois este era o contido dunha anotación que figuraba nunha proba escrita de Física e química de 1º de bacharelato. Estamos no ano 2006...

"Ben sabes que non está permitido copiar, nen usar nengún medio, trebello, artefacto e/ou utensilio tecnolóxico que permita a transmisión de información. Tés que ser honrado contigo mesmo, honesto. A integridade persoal, a honestidade, a honorabilidade, son cualidades que como persoas debemos practicar. Que nos queda se non somos quen de respectarnos a nós mesmos? E que non podemos confiar na nosa conciencia? Se a pesar de todo insistes en realizar prácticas e comportamentos non permitidos, debes saber que te mergullas nun campo abonado de riscos e temeridades. E as consecuencias de tales accións poden ser dramáticas."

Non era tanto que o alumnado non copiase como tratar de suscitar nel unha pequena reflexión.

Menos mal que naquela altura aínda non estaba na moda o concepto de "friki"

Unha tarde de decembro

Cando aquela tarde de inverno de 1978, fría e co lusco e fusco a punto de señorear, guiei o meu macanudo, acabado de estrear, automóbil marca Seat 131-1600 de cor amarela, deica a rúa Avenida das Burgas do campus sur da USC e, condicionado pola euforia do bendito suceso anterior, decidín colocar a vella casete dos The Allman Brother Band no radiocasete e xirar o botón do volume non pensaba que aquelas pracenteiras sensacións visuais e sonoras ían permanecer no tempo tan nidias, tan frescas. Pero así foi. 

Aínda hoxe lembro aqueles intres como uns dos momentos máis agarimosos daqueles convulsos e complicados anos.

A música dos "irmáns Allman" era acaida para a situación e o estado anímico. Vaia que si o era!

Andando os anos o grupo de algúns dos seus fillos é digno continuador da súa lenda: Allman Betts Band.

Hoxe paseando pola mencionada localización xeográfica, profundamente transformada en todos os sentidos, apenas poido recoñecer unha vía vulgar e prosaica, ateigada de coches, que suscita un aroma convencional, propio de calquera rúa dunha cidade media, a anos luz daquelas lembradas e celebradas experiencias, cargadas de vida.

A radiación de fondo

A radiación de fondo existe, foi.

A radiación de fondo agromou, é.

A radiación de fondo identifica, somos.

A radiación de fondo acolle, existimos.

A radiación de fondo acompáñanos.

Alguén viu, percebeu, sentiu á radiación de fondo?

Ela está para dar constancia da orixe,

para lembrar o futuro do pasado,

para denotar a procedencia,

para facermonos, sempre, humanos.

Emenda

Na vida dunha persoa hai momentos de especial transcendencia, de íntima sensibilidade, de profunda reflexión. Momentos nos que se fai un alto, recapacítase e mírase para atrás para descubrir e asumir que xa hai un pasado agrandado e que todo ten cambiado dunha forma irreversible. Con certeza xa nada volverá ser igual.

Aparece o desasosego por non ter feito, no seu momento, o que parecía o máis indicado, o máis conveniente, o que quizais algúns, aqueles que realmente nos importan, confiadamente esperaban de nós. Asemade, preséntase un estado de previsión de acontecementos e sucesos que un aspira poder gobernar con cautela, xestionar con tino, encamiñar harmonicamente sen causar estragos para non defraudar expectativas. Co propósito decidido de intervir, de dicir, de mostrar, de evidenciar presenza. Aínda a risco de facelo en demasía, sabendo que non acontecerá pois un asume que ten tendencia mais ben a pecar por defecto, practicando en exceso a prudencia e a discreción. Nestas ocasións non debería seguirse o dito de que a mellor palabra é a que está por dicir. Moi polo contrario, hai que presentala con confianza, con firmeza, se ben hai que agasallala con sentido, con fondura e, sobre todo, con verdade.

Moitos afirman que o mellor nesta vida é procurar a felicidade, outros inclínanse por buscar a beleza e, aínda os hai que se conforman con dar e recibir amor. Loables e ben intencionadas pretensións! Mais para tentar realizalas debemos dotarnos dos coñecementos, dos afectos e dos mecanismos que nos fornezan da necesaria tranquilidade e do mínimo conforto cun mesmo. En como cadaquén constrúa estes artefactos, aplique os coñecementos necesarios e modifique o comportamento en función do resultado que produzan para o fin pretendido, reside parte da sabedoría que moi poucos mortais son quen de acadar plenamente.

Mentres tanto conformémonos e dispoñámonos a aspirar con non deixar escapar vivos, mais unha vez, eses momentos, eses intres, que realmente son importantes e transcendentes, polos cales paga a pena vivir. Procuremos identificalos a tempo e actuar con presteza para evitar, despois, telos que lembrar con pesar, tristura e desasosego, coa coñecida e molesta impresión de poder ter feito, poder ter dado ou poder ter dito algo máis.

Realmente, penso que saber identificar e apreciar estas vivencias, exprimíndoas ata a derradeira gota, forma parte dese grupo de destrezas e habilidades que un debería ter atesourado co paso dos anos.

Asumindo que non é doado, niso andamos.

Alegría

 

 

Alegría por ter nacido, por ter aparecido, por ter vivido,

por terme emocionado e por ter chorado.

Ledicia por crecer, por evoluír, por aprender,

por progresar, ás veces non axeitadamente.

 

Goce polo amor e a amizade, pola tenrura e a vontade,

polo sorriso e a soidade.

 

Fartura dos excesos, dos poderosos e dos necios,

así como dos hipócritas e dos obsesos.

 

Debilidade pola emoción, polo sentimento e pola paixón,

tamén pola racionalidade e o pensamento.

 

 Aspiración ao ascetismo, á pureza e á lealdade,

como non, á beleza e á solidariedade.

E sempre: reflexión, introspeccción, fondura, núcleo e paz.

 

 

 

 

Es hora de actuar

Cuando se habla de cambio climático a menudo se omite la génesis de la terminología usada para referirse a este fenómeno medioambiental.

Deberíamos ser conscientes de que lo que empezó siendo conocido por calentamiento global evolucionó en cambio climático para pasar después a denominarse emergencia climática y, actualmente, derivar en emergencia planetaria, tal es la gravedad de la situación planteada.

Efectivamente la especie humana se enfrenta a una situación de emergencia que puede condicionar seriamente la continuidad de su presencia en el planeta.

Es cada vez más evidente que el modelo económico establecido en la mayoría de los países es inadecuado para luchar contra esta emergencia planetaria, provocada por la fuerte acumulación de gases efecto invernadero en la atmósfera, fundamentalmente dióxido de carbono y metano, que provocan el calentamiento global del planeta con las graves consecuencias medioambientales que los medios de comunicación social nos recuerdan todos los días.

Y es que, desde el punto de vista económico, no se puede seguir creciendo indefinidamente usando materias primas y fuentes energéticas provenientes de la quema de combustibles fósiles, cuando estamos actuando y viviendo en un planeta de recursos finitos, con un ecosistema global dependiente de la conservación de sutiles equilibrios que permiten su mantenimiento y supervivencia.

Para tratar de poner freno a este calentamiento global y comenzar a atender y remediar esta emergencia planetaria no bastan ya las medidas que a nivel individual hasta ahora se fueron, mal que bien, proponiendo y aplicando: consumo moderado y responsable, ahorro y eficiencia energética, reorientar las dinámicas de movilidad primando el transporte colectivo, uso de materiales y envases biodegradables, fomento del reciclaje y la reutilización…

No, lo que realmente puede abrir un foco de esperanza para iniciar una respuesta serie e útil para luchar contra esta emergencia planetaria es, además del mantenimiento de las medidas anteriormente reseñadas, sería plantearse un cambio de vida, una modificación en los modelos de consumo, una reorientación en la forma de relacionarnos con la naturaleza, respetando sus ciclos y ritmos. Esto implica necesariamente cambiar de modelo económico y social avanzando hacia una economía no ya circular sino del decrecimiento, fomentando relaciones sociales de cooperación y solidaridad.

Debemos detenernos, hacer un alto en nuestras vidas y reflexionar. Pensar que si queremos transmitir a las generaciones futuras un planeta habitable en el que puedan desarrollar una vida plena en armonía con la naturaleza tendremos que tomar medidas ya, aquí y ahora. Y asumir que debemos vivir con las restricciones propias de un modelo económico que permita hacer compatible la existencia de los seres humanos con los límites del planeta en el que habitan.

O capitalismo a funcionar como cooperativa

Será certo que o sistema financeiro internacional está a transformar  ao capitalismo nunha grande "cooperativa"?

É o que se deduce do feito de que os grandes fondos de investimento, sobre todo nos USA, invistan cada vez máis, en empresas pertencentes ao mesmo sector, por exemplo nas compañías de aviación norteamericanas. Este fenómeno tórnase cada vez máis frecuente e afecta a outros sectores empresariais. 

Algúns pensan que, de continuar, pode transformar ao capitalismo nunha grande cooperativa co efecto de que dificulte a competencia entre empresas, obviando unha dos principais elementos do libre mercado.Pódese ampliar información ao respecto neste interesante artigo de Luís Cabral:

https://bit.ly/2Esk32f
Máis artidos deste mesmo autor:
https://bit.ly/2Iz2pMJ

La transparencia: una premisa básica del Gobierno Abierto

Según la RAE, un gobierno transparente es un gobierno claro, evidente, que se comprende (se entiende su acción de gobierno) sin duda ni ambigüedad.
La transparencia forma parte de los cinco grandes ejes del compromiso de los Gobiernos Abiertos que son: colaboración, participación, transparencia, rendición de cuentas y formación.

La transparencia es la cualidad más importante del Gobierno Abierto no en vano se relaciona estrechamente con el proceso de canalizar la publicación de la información en poder de los gobiernos y las administraciones públicas. Para ello, en su día, se ideó la construcción de un portal web que recibió el nombre de Portal de Transparencia.

Tal como se recoge en la Ley 19/2013, de 9 de diciembre, de transparencia, acceso a la información pública y buen gobierno, la implantación de una cultura de transparencia impone la modernización de la Administración, la reducción de cargas burocráticas y el empleo de medios electrónicos para facilitar la participación, la misma transparencia y el acceso a la información.

En la mencionada ley se extiende la transparencia a toda la actividad de todos los sujetos que prestan servicios públicos o ejercen potestades administrativas.

En definitiva reforzar la transparencia de la actividad pública debe ser un objetivo irrenunciable a cualquier gobierno que desarrolle su acción bajo el paraguas del concepto de gobierno abierto.

Traté de visualizar estas ideas, y algunas otras, en la infografía que presento a continuación:

Educar en los valores del Gobierno Abierto

La educación es nuestra esperanza, nuestra mejor herramienta para intentar cambiar lo que en el ámbito que nos rodea y en el que actuamos y nos relacionamos nos enoja, nos entristece, nos deprime, nos irrita. Cierto que cada uno de nosotros tendrá diferentes elementos, objetos y sucesos como causantes de aquellos estados de ánimo que responden ciertamente a hechos y acontecimientos vividos y por tanto subjetivos, pero un común denominador se impone si pensamos y actuamos como colectivo humano, como sociedad, aunque solo sea por mera supervivencia y, ahí, las características y cualidades del Gobierno Abierto (participación, colaboración, transparencia) pueden ayudar a definir objetivos y ser útiles para desarrollar un enfoque educativo que sea capaz de transformar la sociedad. Y esta transformación es una tarea urgente pues son muchas las amenazas que nos acechan: económicas, demográficas, ambientales ...
Hagamos un recuento  para visualicemos el alcance y la magnitud de tales amenazas:

• Cambio climático y contaminación ambiental sin fronteras (lluvia ácida, efecto invernadero, chatarra espacial, contaminación lumínica, acústica, visual...)
• Agotamiento y destrucción de los recursos naturales
• Urbanización creciente, desordenada y especulativa
• Destrucción de los ecosistemas y de la biodiversidad
• Disminución de la diversidad cultural debido al fenómeno de la globalización
• Crecimiento económico acelerado y consumo desaforado
• Explosión demográfica
• Desequilibrios y desigualdad creciente generadores de conflictos, guerras, migraciones masivas, violencia...
• Choque de civilizaciones con manifestaciones de acciones terroristas 
• Creciente globalización y mundialización con la aparición de empresas de dimensión transnacional de enorme poder e influencia, proliferación de paraísos fiscales y surgimiento de mafias.
• Pérdida de calidad de la democracia

Así que afirmamos que la educación es la mejor herramienta para lograr el cambio, para formar ciudadanos libres y conscientes de los avatares del mundo que les toca vivir y, sin embargo, nunca la educación estuvo tan amenazada por intereses ajenos a su verdadera función y finalidad, que debe ser por fuerza liberadora, emancipadora y humana. Necesitamos educar en libertar para facilitar el desarrollo y evolución de mentes abiertas, críticas, responsables, reflexivas, que piensen en si y para si. Con valor y conocimiento para que afronten de forma colectiva los numerosos problemas que amenazan a nuestra civilización que, por primera vez en la historia, soporta un riesgo real de colapso y destrucción.
Los valores que rigen el Gobierno Abierto aplicados al ámbito educativo deben ser usados para mostrar que el crecimiento económico no puede ser el único dogma de la sociedad actual y que la experiencia vital no debiera consistir tanto en buscar un camino al prestigio, a la riqueza y a felicidad inexistente como de asegurar a todos los ciudadanos un goce sereno y armónico de la vida en comunidad, en ausencia de dolores y fatigas y fomentando la solidaridad, la frugalidad y el respeto mutuo.

El gobierno abierto: una oportunidad para los ciudadanos

La reciente tendencia de las principales administraciones del mundo occidental de poner en marcha iniciativas y mecanismos para hacer posible el llamado gobierno abierto evidencia, a mi modo de ver, la creciente demanda que existe por parte de los ciudadanos de solicitar a sus gobierno una mayor transparencia, agilidad, rigor y profesionalidad en la gestión de los asuntos públicos, aquellos que afectan y no pocas veces condicionan, la vida del conjunto de los ciudadanos.
A partir del año 2019 el gobierno abierto tendrá una nueva ocasión más para poner en valía estas cualidades con la entrada en vigor de la reforma contemplada en la Ley 27/2011, de 1 de agosto y en la posterior Ley 23/3013, de 23 de diciembre con la introducción del llamado Factor de Sostenibilidad para el cálculo y revalorización de las pensiones. Este factor, que modificará dicho cálculo y revalorización de las pensiones públicas requerirá un "esfuerzo sustancial de transparencia", tal como se especifica en el Informe del Comité de Expertos sobre el factor de sostenibilidad, de 7 de junio de 2013.
Dicho Factor de Sostenibilidad, compuesto por el Factor de Equidad Intergeneracional (FEI) y el Factor de Revalorización Anual (FRA), "debe ser aplicado con transparencia y explicado con sencillez a todo aquel ciudadano que se quiera interesar por ello. La Seguridad Social debe recoger, en espacios específicos dedicados a dicho factor, todo el conjunto de datos que interactúan en las fórmulas. Debe, pues, publicar el seguimiento sistemático de la esperanza de vida, de los ingresos, de los gastos, del número de pensiones y del efecto sustitución. Debe facilitar la aplicación de la fórmula. Debe crear un índice basado en la aplicación sistemática del factor de revalorización, que sirva como elemento indiciario de la revalorización esperable en el momento que finalmente se marque para efectuar dicha revalorización. Los pensionistas deben tener una referencia a la que acudir, como la tienen hoy con el IPC. La revalorización debe comunicarse individualmente de una forma sencilla y comprensible. Las predicciones a futuro usadas en el factor deben ser publicadas por la Seguridad Social, con inclusión de sus supuestos y metodologías, para que puedan ser adecuadamente juzgadas y valoradas. Y, por último, esas previsiones deben ser contrastadas por la Agencia Independiente de Responsabilidad Fiscal", tal como se refleja en el mencionado informe. Es decir las administraciones públicas tendrán que aplicar los principios del gobierno abierto de forma plena y eficaz.

Con todo, esta dinámica del gobierno abierto es especialmente relevante en otro aspecto que considero importante y es que por primera vez abre la posibilidad, la oportunidad y propicia la ocasión para que, usando las herramientas, mecanismos y posibilidades que aparecen con el mismo, podamos exigir colectiva o individualmente el cumplimento de las promesas que los partidos políticos hacen a los ciudadanos durante las campañas electorales. Esta exigencia debería hacerse a todos los actores políticos que intervienen en las campañas electorales pero, fundamentalmente, a los que les corresponde la responsabilidad de gobernar una vez celebradas las elecciones.
No se trata ya solo de que la gestión sea eficiente, transparente y profesional, aspectos que por otra parte deben darse ya por habituales e incluso rutinarios, sino de que dicha gestión responda fielmente a los compromisos asumidos y a las promesas establecidas durante las campañas electorales. En este sentido el gobierno abierto debiera asumir una serie de prácticas que dotasen a la ciudadanía de mecanismos de corrección o castigo para aquellos gobernantes y partidos que incumpliesen de forma grosera sus promesas y compromisos electorales, defraudando gravemente la confianza de sus votantes.
Es hora ya de acabar con la vieja cantinela de que "los programas están diseñados para no ser cumplidos".

Problemas que a todos nos deberían importar

Son aqueles relacionados coa saúde do planeta que habitamos, non se sabe por canto tempo, e que inflúen tamén na nosa dunha forma cada vez máis evidente. 

Enumeremos algúns dos máis graves, de tipo medioambiental, que están na base da crise ecolóxica que provoca o actual modelo social e económico de crecemento nos países do chamado primeiro mundo incluíndo os chamados BRICS:

• Contaminación atmosférica, acústica e visual con altos niveis de concentración atmosférica de dióxido de carbono, óxido de nitróxeno e metano.

• Xestión, transporte e almacenamento de residuos radiactivos de alta actividade, que se xeran como resultado do funcionamento das centrais nucleares de fisión.

•  Xestión, manexo e control do arsenal de armas nucleares e biolóxicas.

•  Diminución alarmante da capa de ozono na Antártida e acentuación do desxeo nos polos.

• Esgotamento de importantes reservas de auga doce e degradación dos solos e aumento da desertificación.

• Cambios rexistrados na temperatura e aparición, cada vez máis frecuente, de catástrofes naturais severas como consecuencia do proceso de cambio climático.

• Desaparición de moitas especies animais e diminución da biodiversidade.

• Graves danos nas zonas costeiras, nos bosques tropicais e degradación, en xeral, do medio natural. 
   

Todos estes sucesos e factores, e algúns máis como a existencia da chuvia ácida, a maior abundancia no aire dalgúns dos gases de efecto invernadoiro (GEI), principalmente vapor de auga, dióxido de carbono e metano, responsables do grave suceso do cambio climático, a polución nas grandes cidades, a desregularización dos horarios con respecto aos ritmos da natureza, o aumento do estrés provocado pola dinámica existencial nas grandes cidades, están na base da maior crise ambiental global da humanidade e xeran un descontento, cada vez maior, en certos sectores da poboación referente ao modelo de desenvolvemento económico que provoca unha existencia marcada pola ansiedade, a tensión, a dúbida existencial e o afastamento dos ritmos e dos equilibrios da natureza. Por este camiño imos mal. Directos ao colapso.

 

Luces, adornos e felicidade.

• O Nadal. Puntual sempre. Cansino, reiterativo, inevitable.

• Sigo impresionado pola publicidade dunha gran cadea de grandes almacéns. Pretende que a xente se endeude, solicitando un préstamo, para mercar adornos, agasallos, alimentos e todo tipo de enseres, artiluxios e caralladas propias deste tempo. Consuma vostede en cousas necesarias e noutras perfectamente prescindibles, sexa feliz adquirindo produtos e servizos perfectamente superfluos. O que importa é a conta de resultados. A felicidade e o interese polas persoas só importa en tanto en canto estas consuman, se non o fan non poden acadar a felicidade. Así de simple, así de mintireiro. Mais, non faga caso. Consuma vostede o que sexa mester para si, non para os demais, adquira o que precise para si e os seus pero nen un obxecto ou servizo máis. Non se deixe engaiolar, non se escravice, non se embruteza. Reflexione, matine se realmente eso que lle propoñen lle convén a vostede ao mais ben lle favorece a eles. Lembre: dicir e asumir a afirmación "no meu comportamento como consumidor mando eu" é acadar un exercicio de soberania e liberdade que o fará máis digno, máis sabio e máis feliz, na medida do posible, sen enganos, sen artimañas, sen quenta mentes.

• A lotería de Nadal goza de boa imaxe. Aproveita a oportunidade da celebración festiva e da tradición e lanza o seu anzó. Ademais ofertan a posibilidade de poder cobrar o premio o mesmo día do sorteo. Como se ese fose o problema! O meu problema e, quizáis o dalgún de vostedes, é a sensación de que nos tomen por incautos. Digámolo xa: este sorteo, chamado de Nadal, é o pior do ano con diferenza desde o punto de vista da probabilidade, xa de por si moi baixa, de que toque algún premio. Ah! pero... e a ilusión, dirán algúns. Certo. A ilusión é moi importante, mais pode ulisquearse de outras formas, acadarse por outros camiños, experimentarse de outra forma, menos mentireira, menos consumista, menos alienante.

Misión cumprida

Pasou tanto tempo que nin me lembro se fostes herdadas. Posiblemente. En todo caso ese detalle carece de importancia, o realmente salientable son os moitos anos que durástedes, ás veces que vos usei nas máis complicadas condicións, ben é certo que só esporadicamente e para certos traballos. A vós o da obsolescencia programada dávos a risa. É natural, pertencedes a outro tempo. Sodes de outra feitura e condición, noble e auténtica. Deume un sentimento profundo ter que prescindir de vós. Mais, ben sabíades que cando permitístes que o líquido elemento perforase o material do que estábades feitas era só cuestión de tempo. Aínda ben, prorroguei o uso durante o verán sabendo que o tempo estaba rematado. Boa viaxe e agardo que coa reciclaxe teñades unha nova vida. Até Sempre!

Cifras obscenas. Avanzando cara a destrución.

Quizáis poida parecer un título alarmista ou esaxerado. Coido que non. Vexamos. O recente informe do banco suízo Credit Suisse sitúa e contextualiza a dimensión dun dos problemas máis graves cos que se enfronta a humanidade: a crecente desigualdade (outros serían o cambio climático, a pobreza, as migracións, a codicia e a contaminación, por citar algúns dos máis perigosos para a supervivencia humana). Nas diferentes táboas do antedito informe podemos apreciar a ruína moral que invade por momentos á sociedade actual. A prensa de hoxe destácao dunha forma gráfica co seguinte titular: O 1% máis rico posúe tanto patrimonio como todo o resto do mundo (por certo, non entendo como esta noticia non sae salientada na portada a catro ou cinco columnas no canto de aparecer como un pequeno "breve" na parte inferior esquerda; certamente é un signo máis do estado da cuestión). Como é posible que unha colectividade poida aturar semellante situación sen saltar de indignación, sen iniciar un regueiro de protestas e accións que encamiñen a situación cara unha máis ampla e xusta situación de convivencia? Desde que o economista Thomas Piketty escribira o seu famoso libro El capital en el siglo XXI evidenciouse que esta sociedade de capitalismo neoliberal que nos permea fabrica amplas zonas de desigualdade e pobreza. No canto de camiñar cara a consolidación dunha clase media que se formou, na súa maior parte e con diferentes ritmos e intensidades segundo os países, a finais da segunda gran guerra do século pasado, e que se consolidou ata finais dos anos setenta, en que tivo lugar a profunda reformulación do capitalismo co aparecemento das políticas neoliberais, avanzamos deica a súa destrución e con ela a do hábitat que nos permite a vida.
O sistema capitalista neoliberal, despois da momentánea oscilación producida na crise de 2008, recuperou todos os seus folgos (que lonxe queda aquela famosa idea de refundación do capitalismo, que algúns dos máis nervosos voceiros dos donos da finca se apresuraron a barallar para evitar a súa catástrofe) impoñendo a súa dinámica depredadora: austeridade, explotación e miseria.

Cada día é máis evidente que estamos a atravesar unha descomunal crise de características poliédricas, que abarca aos máis diferentes campos e sectores, que non parece que teña fin e que está a condicionar de forma grave e determinante a vida da maioría das persoas.
O modelo económico neoliberal baseado nun crecemento económico que se pretende contínuo e que ten como sustento un hiperconsumismo atroz no que nos atopamos mergullados con diferentes niveis de complexidade, ameaza con levar á sociedade a un beco de difícil retorno, cando non ao colapso xeneralizado. Móstrase incapaz de artellar unha posible solución á crise que padecemos e non é quen de ofertar oportunidades de vida para a inmensa maioría dos cidadáns, nomeadamente aos centos de milleiros de mozas e mozos que, con preparación académica formal ou sen ela, están escandalosamente excluídos do sistema, subsistindo só algúns deles baixo unhas condicións laborais deplorables nos que os dereitos dos traballadores son prácticamente inexistentes e a explotación é a regra.
O sistema político, incapaz de artellar unha representación política que mereza tal nome, navega entre incertidumes e, desorientado, mostra as carencias da tradicional democracia representativa para pór remedio aos desafíos que plantexa o sistema económico imperante, producindo unha desafección que acada límites preocupantes.
Por outra banda a poboación mundial non deixa de crecer a un ritmo que moi pronto fará inasumible a subsistencia cun mínimo de dignidade ao contar cuns recursos planetarios escasos e limitados. A loita por eles será, posiblemente, o foco máis importante de conflitualidade no futuro, xunto co choque civizacional se determiñadas elites se empeñan en impor e exportar, ou cando menos condicionar, o seu modelo económico e social a colectividades que participan e atenden a outras formas de ser, de vivir e de estar.
Por último, a superficialidade, a banalidade, a idiotez, o pasotismo mesturado con axustadas doses de ignorancia indocta, imperan en amplas capas da nosa sociedade e son escaparate de degradación moral e cívica. Fronte a isto, a urxencia en promocionar valores como os de responsabilidade, honradez, solidariedade, interese polo común, pola convivencia en harmonía coa natureza en pequenas e autosuficientes comunidades humanas, é inaprazable.