30/1/09

Ensinanzas do Nuno



Quixo a casualidade que a entrevista que incluía, o pasado 18 de xaneiro, o Notícias Magazine, o dominical do xornal lisboeta "Jornal de Notícias" fose dedicada a Nuno Crato, matemático, profesor e presidente da Sociedade Portuguesa de Matemática.
O Nuno seica é autor de innumerables liblos de divulgación científica e, máis en concreto, autor do que leva por título O Eduquês em Discurso Directo: Uma Crítica da Pedagogia Romântica e Construtivista. A ninguén se lle escapa o, a priori, interese que se desprende de un tal título, no que queda meridianamente claro que seica se critica o, para case todos nós, paradigma ben establecido da pedagoxía ou metodoloxía construtivista. A boa fe que a entrevista non ten perda.
Intentemos desmiuzar a primeira parte desta interesante e sorprendente charla.
Comeza o Nuno recoñecendo o notorio déficit de cultura científica que apaña a nosa sociedade e de cómo desde Europa mirabamos fachendosos cara os EE.UU. cando comentabamos os pobrísimos resultados dos inquéridos que se facían nesta país para "medir" a súa cultura científica, e de como agora Europa tamén tiña que recoñecerse no mesmo espello, de acordo cos resultados das enquisas que se fixeron en toda a Unión. Salienta especialmente o caso francés, de cómo Francia pasa normalmente por ser un país culto e, non obstante, sae moi mal clasificado neste ránking. Aqui é pertinente facer mención ao clásico texto de C. P. Snow, autor de As dúas culturas e a Revolución Científica, onde por primeira vez pon sobre a mesa a falsa contraposición entre a cultura literaria (os así chamados intelectuais) e a cultura científica, dando lugar a un debate que dura ata o nosos días (tan abraiante pode ser descoñecer a obra literaria de Cervantes ou Shakespeare como descoñer o terceiro principio de Newton, ou o obxecto de estudo da Socioloxía, por exemplo. Por certo que esta dicotomía tórnase por momentos menos forte e as pasarelas son cada vez máis numerosas e nos diferentes campos, véxase senón a última montaxe de J. Mª Flotats en Madrid coa obra El encuentro entre Pascal y Descartes" ).
Comenta máis adiante o Nuno que el non ten nada en contra do Romantismo como movemento literario ou musical e que mesmo le a Camilo Castelo Branco (non se trata de contrapoñer o Camilo ao Eça de Queiróz), o que está é contra unha determinada visión romántica de facer ou practicar a educación, e que non ten que ver coa educación científica ou coa literaria, dado que esta cosmovisión aplícase a ámbalas dúas. Consiste en enfatizar en exceso a motivación, a forza de vontade, de que toda disciplina debe ser interior, de que a avaliación non é necesaria porque a fin de contas o que interesa é o goce do saber,...Todo isto é o que rechaza o Nuno, e pon un exemplo relacionado coa lectura: na lectura, di, hai a idea romántica de que os meniños deben ser primeiro motivados para ler. Como se iso non acontecese mediante o propio exercicio da lectura¡. Non todo ten un camiño directo, único, como os románticos pensan.
Chegados a este punto, en educación o Nuno apúntase a usar e practicar todos os métodos e paradigmas que teñan demostrado a súa valía. O que funciona, afirma, é unha mestura de métodos. E dado que o paradigma romántico e construtivista defende, en relación coa educación, e segundo o Nuno, o método único, él está radicalmente en contra. Afirma, ademais, que este é un debate que está a darse a nivel internacional (efectivamente tamén aquí na nosa terra, se ben con matices, xa que entre nós, e esquematizando en exceso, deslízase ata terreos de cuestionar a utilidade da pedagoxía, e da pertinencia, por contraposición, dun ensino máis tradicional e mesmo, pero non só, memorístico).
As correntes pedagóxicas nas que máis acredita o Nuno son unha mestura de prácticamente as existentes: construtivismo, ensino non directivo e ensino directivo. Como se comproba é partidario de practicar un equilibrio pedagóxico partindo de todas as ideas que día a día demostran ser acertadas, independentemente do corpus teórico do que procedan.
A entrevista é longa, e con moito contido. Queda para outro post comentar o que resta porque tamén, ao meu ver, é de moito interese.

25/1/09

Procedemento a seguir

Moitas veces non debemos darnos por vencidos ao recibir, inesperadamente, algún revés. Moi polo contrario, é conveniente actuar dentro das nosas posibilidades e recabar información e, mesmo, lembrar as responsabilidades e obrigas de cada quen.
Leamos como aconteceron os feitos e, ao remate, resolvamos o asunto.

Estimado Profesor:

Acabo de recibir la carta con la papeleta de la calificación de la segunda prueba presencial y, francamente, estoy un poco decepcionado, por cuanto estimaba que había realizado un examen que me permitiría alcanzar una nota que supusiese un apto en la asignatura. Está claro que mi percepción parece que estaba equivocada, aunque no dejo de pensar en qué pude haber fallado para no llegar al cinco. La preparación del examen fue, a mi modo de ver, correcta. Tenía la impresión de que poseía un dominio razonable de la asignatura que me permitiría realizar un buen examen, y así creía haberlo hecho. Pero, a la vista del resultado, no parece que fuese del todo cierto.
No obstante, sigo pensando que poseo un nivel de conocimientos, de relación de conceptos, de contextualización de las principales ideas, que me deberían haber permitido alcanzar una mejor nota. Por ello, apelando a su función tutorial y creyendo que mi fallo pudo verse favorecido por alguna otra circunstancia y/o aspecto, me permito solicitarle que en la medida de lo posible me aclare e/o informe acerca de los siguientes aspectos y temas relacionados con la forma de realizar la prueba y con el temario de la asignatura.
 ¿Me podría confirmar si efectivamente los textos a que hace referencia la guía del curso son suficientes para preparar la asignatura? ¿Es necesario, conveniente y/o recomendable ampliar la bibliografía?
 Con relación al tema 7, ¿hay que memorizar literalmente las definiciones que, a lo largo de la historia, los diferentes autores (Durkheim, Geertz, Berger,...) fueron enunciando o bien puedo reproducirlas, respetando fielmente la idea y la corriente teórica en las que se encuadren, con otras palabras sin que ello suponga pérdida de sentido y significado?
 ¿Cómo debo enfocar el papel de la religión en la sociedad actual? ¿Puedo echar mano de ideas propias (siempre que se razone y justifique la pertinencia teórica y metodológica de su inclusión) o bien debo restringir el análisis empleando sólo la cosmovisión que sobre el tema tengan los diferentes autores?
 ¿A qué nivel de profundidad hay que conocer las características de las religiones abrahámicas, fundamentalmente en lo referente al judaísmo y el islamismo?
 En la guía se afirma que se pretende que el alumno conozca las aportaciones teóricas de los sociólogos “clásicos”, y también familiarizarse con el análisis de los procesos sociales relacionados con la religión, ¿podría, en la medida de lo posible, ampliar un poco estas indicaciones?
 Con relación a las cinco preguntas breves y dado el espacio que hay para contestarlas, ¿debe uno limitarse a la idea principal y básica, al “núcleo duro” de la pregunta, o bien puede ampliar un poco la respuesta con ideas o temas secundarios pero relacionados, respetando escrupulosamente la superficie máxima para contestar?
 ¿Podría explicitarme, en tanto en cuanto me sirviesen de referencia al enfocar las respuestas, los criterios de evaluación y calificación que emplea? ¿A qué aspectos le concede más importancia? ¿Qué considera un error grave? ¿Cómo he de enfocar la pregunta relacionada con el libro de lectura obligatoria?
 Por último y en la media en que pudiese revisar mi examen, ¿me podría citar, aunque fuese sólo muy brevemente, los principales fallos que cometí? ¿Qué errores propiciaron que me quedase sólo en el cuatro? ¿Cuáles fueron las omisiones, que a su juicio condicionaron más gravemente la nota final?
En la certeza de que sus indicaciones, informaciones y sugerencias (que me las puede hacer llegar por correo electrónico) me serán de gran utilidad para preparar, con mayor firmeza y profundidad, el examen de septiembre le anticipo las gracias. Reciba un cordial saludo.


Pois ben, ante a tesitura de ter que argumentar, revisar e explicitar criterios e procedementos, ante o traballo de realizar unha segunda e máis sosegada lectura, optouse polo camiño máis curto de modificar positivamente a cualificación. Neste caso, pódoo asegurar, ademáis foi un acto de xustiza.

5/1/09

Domingo, 1 de marzo de 2009.



O lehendakari Ibarretxe remata de convocar as eleccións autonómicas vascas para o vindeiro día 1 de marzo. Pero... non tiña xa convocado o Presidente da Xunta as eleccións autonómicas galegas para isa mesma data? Efectivamente.
Pois ben, en contra de certas interpretacións (...ha convocado las elecciones -Ibarretxe- lo más pronto que ha podido, irritando a sus ‘amigos’ del Bloque Nacionalista Galego con la coincidencia de fecha entre las dos elecciones autonómicas) considero que esta coincidencia, globalmente, pode beneficiar ás aspiracións eleitorais do nacionalismo galego. Explícome.
1. A mensaxe política do nacionalismo galego pode chegar moito máis nídia e directa, sen tantos solapamentos e distorsións, se coinciden ámbalas dúas eleccións en tanto en canto os lideres dos principais partidos españois (PSOE, PP pero tamén IU e UPD) terán que repartir as súas intervencións e presenza nos medios coa conseguinte menor repercusión na Galiza.
2. Por outra banda, a Brunete mediatica de Madrid vai descargar a maior parte da súa artillería contra o nacionalismo vasco, de todas as cores e condicións posto que estes elementos, tan democráticos eles, non distinguen matices, orientacións ou tomas de posición á hora de artellar unha campaña. Con elo o nacionalismo galego estará máis protexido destos ataques furibundos e desmesurados, a maior parte das veces baseados en falsidades ou medias verdades e, non en poucas ocasións, na máis completa das ignorancias (doctas, iso si).
3. Polo si ou polo non, o sistema político galego, como tal, queda en boa posición por ter convocado as eleccións con anterioridade e quedar patente e manifesto que foi o Lehendakari quen convocou despois e na mesma data por evidentes razóns de conveniencia política.
A singularidade das eleccións galegas, aínda que na práctica van verse afectadas ao non dispoñer de toda a atención prevista inicialmente (o cal insisto pode ser unha vantaxe), quedan no plano teórico intactas.
4. Os partidos maioritarios españois (PSOE e PP) quedarán en evidencia por ter que artellar simultaneamente unha mensaxe política para dúas nacionalidades distintas, mensaxe que o PP tratará de que non teña grandes diferenzas (eles din que o seu discurso político é o mesmo, pero xa veremos) mentras que o PSOE terá que facer manobras orquestrais especialmente complicadas para diferenciar a súa oferta política en cadansúa nación, co risco de que sexa acusado de non ter unha visión única e ter que dar máis explicacións das que lle gustaría para ponderar a súa posición.
5. Os partidos minoritatios españois (IU e UPD) terán tamén que repartir a súa oferta. Deixando a parte a IU, que se centrará basicamente no País Vasco por ser onde maiores posibilidades ten, a irrupción na Galiza de UPD podería ter sido máis potente de non coincidir as eleccións. A señora Rosa Díaz, sen ser candidata en ningunha das dúas comunidades (supoño) terá un gran apoio dos mass media españois, que ela empregará basicamente para a campaña das eleccións vascas. A súa presenza na Galiza será menor e secundaria sen que elo evite que lles poida restar bastantes votos ao PP, pero coa vantaxe de que terá moito máis complicado acceder ao Parlamento galego que se só centrase os seus esforzos na campaña galega, daquela podería ter certas posibilidades de entrar no Pazo do Hórreo.

En definitiva, superado o primeiro momento de desconcerto, esta coincidencia, lonxe de perxudicar ao nacionalismo galego, pode beneficialo, se é quen na campaña de transmitir una mensaxe política clara, posibilista (se algúns consideran que este aspecto é excesivo pois lexitimamente xa saben que é o que poden facer) e ilusionante, porque atopará o campo máis despexado de falsidades, manipulacións, terxiversacións e ignorancias. Adiante pois, expliquemos o feito até o de agora no Goberno, porque algo fíxose, e fagámolo de vagar, comentemos as nosas propostas de futuro para seguir avanzando na procura do autogoberno (para o cal un novo Estatuto tórnase indispensable) porque por primeira vez poderemos librarnos, anque só sexa parcialmente, da marea uniformizadora e abafante.

Decisión

Se temos en conta as previsións da maioría das enquisas e sobre todo a última do CIS de hoxe mesmo, resulta realmente sorprendente que Pode...